What is Root? (Root လုပ္သင့္ မလုပ္သင့္)

ကၽြန္ေတာ္ သည္အေၾကာင္းရာေလးကို တင္ေပးရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ROOT ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာကို မသိေသးတဲ့သူမ်ားအတြက္နဲ႔.. Root လုပ္လိုက္ျခင္းအတြက္ ဘာအက်ိဳးေက်းဇူးေတြရလာႏိုင္မလဲဆိုတာကို သိထားသင့္တယ္ထင္လို႔ ဒီပို႔စ္ေလးေရးလိုက္ပါတယ္ဗ်.......

Root ဆိုတာ ဘာလဲ

Root လုပ္ထားပါက မျမင္ေတြ႕ႏိုင္တဲ့  System file ေတြကို ျမင္ေတြ႕ျပင္ဆင္ႏိုင္ပါတယ္။ Root လုပ္ၿပီးသြားၿပီဆိုရင္  ဖုန္းတစ္ခုလံုးမွာရွိတဲ့ File ေတြအားလံုးကို တစ္ခုမက်န္ ေတြ႕ရမွာပါ။ Root  ျပဳလုပ္လိုက္တာဟာ ဖုန္းတစ္ခုလံုးကို ေျပာင္းလဲပစ္လိုက္တာမ်ဳိးမဟုတ္ပါဘူး။  Root လုပ္လိုက္ၿပီးရင္လည္း မူလအတိုင္း ျပန္ထားႏိုင္ပါတယ္။

Root ျပဳလုပ္ျခင္းအတြက္ အမ်ားႀကီး စိုးရိမ္ေနဖို႕ မလိုပါဘူး။  ဖုန္းထုပ္လုပ္သူေတြကေတာ့ Root ျပဳလုပ္ျခင္းဟာ အသံုးျပဳသူနဲ႕ မသက္ဆိုင္တဲ့စနစ္ရဲ႕ File ေတြကို ကိုင္တြယ္မွာစိုးလို႕ ဆိုၿပီး ဆင္ေျခေပးၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ Root ျပဳလုပ္ျခင္းကို တားျမစ္တာဟာ မလုပ္သင့္တဲ့အရာပါ။ သာမန္ပညာတတ္ တစ္ေယာက္ အေနနဲ႕ေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕ ဖုန္းစနစ္ကို ပ်က္ဆီးသြားေစမယ့္  လုပ္ရပ္မ်ဳိးကို အလြယ္တကူ ျပဳလုပ္ၾကမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီးကိုယ္ႀကံဳေတြ႕ ေနရတဲ့ အေသးအဖြဲ Software ျပႆနာေလာက္ကိုေတာ့ Service Center  ထိ အခ်ိန္ေပးၿပီးသြားရမယ္ဆိုတာက သိပ္ၿပီး ေက်နပ္စရာမေကာင္းလွပါဘူး။

တစ္ကယ္ေတာ့ Android မွာ Root လုပ္ျခင္းဟာ ကြန္ျပဴတာမွာဆိုရင္  Administrator User နဲ႕ Guest User နီးပါးေလာက္ ကြာျခားပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ Hidden Files ေတြကို ျမင္ရျခင္းနဲ႕ မျမင္ရျခင္း ကြာသလိုမ်ဳိးပါပဲ။ ဒီ  Android ကို ဖုန္းထုတ္လုပ္သူေတြ မပိုင္ပါဘူး။ ဖုန္းထုပ္လုပ္သူေတြဟာလည္း Android ကို Google ကေန အခမဲ့ ရယူထားတာျဖစ္လို႕ Android ကို သူတို႕လည္း  မပိုင္ဆိုင္ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဖုန္းထုတ္လုပ္သူေတြ ႀကိဳးစားၿပီး ပိတ္ထားေပမယ့္လည္း Developer ရပိုင္ခြင့္နဲ႕ ေတာင္းဆိုေတာ့မွာ ဖုန္းရဲ႕ OEM  ကို Unlock လုပ္ဖို႕အတြက္ မေပးခ်င္ ေပးခ်င္နဲ႕ ေပးရပါေတာ့တယ္။ Bootloader  ကို ပိတ္ပင္ထားတာဟာလည္း ဥပေဒအရ မညီညြတ္ပါဘူး။ Bootloader ဆိုတာ  နားလည္လြယ္ေအာင္ ေျပာရရင္ Android ကိုစတင္ ေမာင္းႏွင္မည့္ စနစ္ပါပဲ။

Boodloader ကို Lock ခ်ထားတဲ့အတြက္ ဖုန္းဝယ္ယူစဥ္ကပါတဲ့ Android  (Stock ROM) ကိုပဲ သံုးလို႕ရၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႕ စိတ္ႀကိဳက္ Android စနစ္  (Custom ROM) ေတြကို ထည့္လို႕မရေတာ့ပါဘူး။ နည္းနည္း႐ႈပ္သြားၿပီးလား...  Laptop တစ္လံုးနဲ႕ယွဥ္ၿပီး ဥပမာေပးရေအာင္...။ တစ္ကယ္လို႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕က  Windows 7 ပါတဲ့ ASUS Laptop တစ္လံုးဝယ္လိုက္ၿပီ ဆိုပါစို႕။ အဲဒီ့ Laptop  ထဲကို Windows 8 ထည့္ခ်င္လည္း ထည့္လို႕ရတယ္၊ တစ္ျခား Ubuntu တို႕လို OS  ေတြလည္း ထည့္ခ်င္ထည့္လို႕ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ပိုက္ဆံေပးထားတာ Laptop  (Hardware) အတြက္ပါပဲ။ ဝယ္တုန္းက Windows 7 ကို ျဖဳတ္ၿပီး တစ္ျခား OS  ထည့္လိုက္လို႕ Warranty ပ်က္သြားၿပီလို႕ မရွိပါဘူး။ ဒါဆို သေဘာေပါက္မွာပါ။  ကၽြန္ေတာ္တို႕ ဖုန္းဝယ္ထားတာလည္း Hardware ကိုပါပဲ။

 ဒါေၾကာင့္ OS ျဖစ္တဲ့  Android ကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ ႀကိဳက္တာ ထည့္ခြင့္ရွိရမွာေပါ့။ အဲဒါအျပင္  ဖုန္းထဲမွာပါတဲ့ Android ကိုေတာင္မွ ဖုန္းထုတ္လုပ္သူေတြ ဖန္တီးထားတာမွ  မဟုတ္တာ။ ဒါဆိုရင္ Stock ROM ေတြက ဖုန္းထုတ္လုပ္သူေတြ ဖန္တီးထားတာ မဟုတ္လား  လို႕ ေမးလို႕ရပါတယ္။ Stock ROM ေတြက ဖုန္းထုတ္လုပ္သူေတြ  ဖန္တီးထားတာဆိုေပမယ့္ အဲဒါအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ပိုက္ဆံေပးဖို႕မလိုပါဘူး။  သူတို႕ဘာသာ Marketing သေဘာအရ ျပဳလုပ္ေပးတာပါ။ ခုနက ASUS Laptop ကိုပဲ  ျပန္ၾကည့္ပါဦး..။

Laptop ဝယ္တုန္းက ASUS က အပိုထည့္ေပးလိုက္တဲ့  Application ေတြနဲ႕ Tools ေတြကို ေတြ႕ရမွာပါ။ ဒါေတြက Laptop ဝယ္လို႕ ASUS က  ေမတၱာလက္ေဆာင္ေပးထားတဲ့ သေဘာပါပဲ။  ဟုတ္ပါတယ္ ဖုန္းထုတ္လုပ္သူေတြလည္း  Android ကို Google ကေပးတဲ့အတိုင္း ဖုန္းထဲ ထည့္ေပးလိုက္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ Marketing သေဘာအရ ဖုန္းထုတ္လုပ္သူအခ်င္းခ်င္း Stroke ROM ေတြ  ၿပိဳင္ဆိုင္ေရးၿပီး ျပင္ဆင္ထည့္ေပးလိုက္တဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႕က ဘာလို႕မ်ား ပိုက္ဆံအပိုေပးရမွာလဲ...?

ကၽြန္ေတာ္တို႕ဖုန္းရဲ႕ Android ကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ႀကိဳက္တာ  ထည့္ခြင့္ရွိရမယ္။ Google ကေန Android Icecream Sandwich ထြက္လာရင္လည္း 
ကၽြန္ေတာ္တို႕ သံုးခ်င္တယ္ Android Jelly Bean ထြက္လာရင္လည္း  သံုးခ်င္ပါတယ္။ ဖုန္းဝယ္တုန္း ကတည္းက ပါလာတဲ့ Android Gingerbrad ႀကီးကို 
ရိုးေနၿပီဗ်ာ...။ ဒါကို ခင္ဗ်ား လက္ခံတယ္ဆိုရင္  စနစ္တစ္ခုလံုးေျပာင္းပစ္တာမ်ဳိးေတာင္မဟုတ္တဲ့ Root လုပ္တာေလးကို  ကၽြန္ေတာ္တို႕ ဘာလို႕မ်ား မလုပ္သင့္/လုပ္ခြင့္မရွိရမွာလဲဗ်ာ...။

ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ဝယ္ထားတာ ဖုန္းရဲ႕ စနစ္ပိုင္းကို  ကၽြန္ေတာ္တို႕စိတ္တိုင္းက် ၾကည့္ရႈခြင့္ ေလ့လာခြင့္ ျပင္ဆင္ခြင့္  ရွိရမွာပါ။ ေနာက္ဆံုး ကၽြန္ေတာ္တို႕ ဖုန္းကို စဖြင့္ဖြင့္ခ်င္း ေပၚလာတဲ့  Samsung ဆိုတဲ့ပံုေနရာမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ႀကိဳက္တဲ့ပံု  အစားထိုးထည့္ခြင့္ရွိရပါမယ္။ ဖုန္းထုတ္လုပ္သူေတြကေတာ့ သူတို႕ရဲ႕  ရပိုင္ခြင့္အေနနဲ႕ ဖုန္းရဲ႕ ကိုယ္ထည္မွာ Samsung ဆိုတဲ့စာတန္းကို  ထည့္ႏိုင္ပါတယ္။

Root လုပ္လိုက္ရင္ ဘာအက်ဳိးထူးမွာလဲ? ဒါ Android ကို Root  လုပ္သင့္မလုပ္သင့္ စဥ္းစားေနတဲ့သူေတြ ေမးေနက်ေမးခြန္းပါပဲ။ Root လုပ္ရင္  ဘာေတြ ထူးမွာလဲဆိုေတာ့ ဒါေလးက နမူနာပါ။
Nandroid - ကိုယ့္ရဲ႕ ဖုန္းတစ္ခုလံုးရဲ႕ စနစ္တစ္ခုလံုးကို Backup  ျပဳလုပ္ထားႏိုင္ပါတယ္။ Backup ကို ကြန္ျပဴတာထဲမွာပဲျဖစ္ျဖစ္  သိမ္းထားႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ဖုန္း ပ်က္သြားတဲ့အခါ အမ်ဳိးအစားတူ  ဖုန္းတစ္ခုကို ဝယ္ၿပီး Restore ျပဳလုပ္လိုက္တာနဲ႕ တစ္ၿပိဳင္နက္  ကိုယ့္ဖုန္းအတိုင္း တစ္ထပ္တည္း
ျပန္ရပါလိမ့္မယ္။ 

ဒီလိုမ်ဳိး  တစ္ထပ္တည္းျပန္ရေအာင္ Service Center ကေရာ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္လို႕လား။
Root ျပဳလုပ္ထားရင္ ကိုယ့္ဖုန္းပ်က္သြားမွာလား ဆိုၿပီး အျမဲ  စိတ္ပူေနရမွလား..။ သိပ္လည္း စိတ္မပူပါနဲ႕ Nandroid နဲ႕ Backup  ျပဳလုပ္ထားရင္ System file တစ္ခုခုကို မေတာ္တဆဖ်က္မိတာေတာင္ ျပႆနာမရွိပါဘူ။

  နည္းပညာပိုင္းအတြက္ မသိတာရွိရင္ သိတဲ့သူေတြကိုေမးပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႕လည္း ခင္ဗ်ားလိုပါပဲ . . ဘာမွမသိခဲ့ပါဘူး။ သိတဲ့သူေတြကို  ေမးျမန္းအကူအညီေတာင္းရင္း နည္းနည္းေလး နားလည္လာတာပါ။
အဆိုးဝါးဆံုး ျဖစ္ႏိုင္ေျခကေတာ့ Brick ျဖစ္တယ္လို႕ ေခၚတဲ့  လံုးဝဖြင့္မရေတာ့တဲ့အေျခအေန ျဖစ္သြားတာပါပဲ။ အဲဒီ့လိုျဖစ္လာခဲ့ရင္ေတာင္မွ  Stock ROM လို႕ေခၚတဲ့ ဖုန္းထုတ္လုပ္သူက ထုတ္ေပးတဲ့ Android စနစ္ကို  ျပန္ၿပီး ထည့္သြင္းလိုက္ရင္ ဝယ္စဥ္ကအတိုင္း ျပန္ရပါလိမ့္မယ္။

Root မလုပ္သင့္တဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္-

- ကိုယ့္ကိုကိုယ္ IT နည္းပညာနဲ႕ပတ္သက္ရင္ ခပ္တံုးတံုးလူလို႕ထင္ရင္
- ကိုယ့္ဖုန္းကို ပိုၿပီး ျမန္လာေအာင္၊ မလိုအပ္တဲ့ အမႈိက္ (Stock Apps) ေတြဖယ္ထုတ္တာမ်ဳိး လုပ္ဖို႕မလိုဘူးဆိုရင္
-  ဖုန္းထုပ္လုပ္သူေတြက ျပဳလုပ္ေပးထားတာေတြကသာ အေကာင္းဆံုးလို႕ တရားေသ ယူဆထားရင္
-  Root Access ရမွ ထည့္သြင္းလို႕ရမယ့္ Apps ေတြကိုလည္း စိတ္မဝင္စားဘူးဆိုရင္
- ကိုယ့္ရဲ႕ဖုန္းစနစ္ကို မေလ့လာခ်င္ဘူး/မကလိခ်င္ဘူး/ ဖုန္းအတြက္နဲ႕ အခ်ိန္မေပးႏိုင္ဘူး ဆိုရင္
- ကိုယ့္ရဲ႕ ဖုန္း(Android) ကို Apple iPhone လိုပဲ ဘာမွ ျပဳျပင္ဖန္တီးခြင့္မရွိဘူးလို႕ ယူဆထားရင္
- Open Source ရဲ႕ အဓိပၸါယ္ (ရပိုင္ခြင့္) ကို ေသခ်ာနားမလည္ဘူး ဆိုရင္
- ဖုန္းထုတ္လုပ္သူေတြက တစ္ဖက္သက္ခ်မွတ္ထားတဲ့ Rule ေတြကို ေျပာသမွ် ေခါင္ျငိမ့္တတ္တဲ့သူ ဆိုရင္
- ဖုန္းဆိုတာ ဖုန္းဆက္လို႕ရရင္ ၿပီးတာပဲလို႕ သေဘာထားတဲ့သူဆိုရင္ Root မလုပ္ပါနဲ႕....

Root လုပ္သင့္တဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ -

- Root မလုပ္သင့္တဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြက ကိုယ္နဲ႕ မကိုက္ညီဘူးဆိုရင္
- ကိုယ့္ဖုန္းကိုကိုယ္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္စြမ္းရွိတယ္လို႕ ယူဆရင္
- ကိုယ္ဝယ္ထားတဲ့ဖုန္းကို ကိုယ္ပိုင္တယ္လို႕ ယူဆရင္
- Root ျပဳလုပ္ျခင္းဟာ ကိုယ့္ရဲ႕ အခြင့္အေရး/ရပိုင္ခြင့္လို႕ ယံုၾကည့္ရင္
        ဒါဆို Root လုပ္ဖို႕ ႀကိဳးစားၾကည့္ႏိုင္ပါၿပီ။

Root ဆိုတာ ခုမွၾကားဖူးတာ ဘယ္ကစ လုပ္ရမွာလဲ?

ဘာမွ မပူပါနဲ႕... rootzwiki လိုမ်ဳိး Root စြယ္စံုက်မ္း website  ရွိပါတယ္။ XDA လိုမ်ဳိး Developer ေတြ အမ်ားႀကီးရွိတဲ့ forum ေတြမွာ ဖုန္းထုတ္လုပ္တဲ့ ကုမၼဏီႀကီးေတြက ပညာရွင္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။  အလြယ္ဆံုးနည္းကေတာ့ Google မွာ How to root လို႕႐ိုက္ၿပီး အေနာက္မွာ ကိုယ့္ရဲ႕ဖုန္းနာမည္ကို ထည့္ေပးလိုက္႐ံုပါပဲ။ ကိုယ့္ဖုန္းကို Root  လုပ္ရမယ့္ နည္းလမ္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိသလို ျမန္မာလို ေလ့လာႏိုင္တဲ့ Blog  ေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။

Root လုပ္ၿပီးရင္ ဘာလုပ္ရမလဲ ?

အၾကံေပးခ်င္တာကေတာ့ Root လုပ္ၿပီးရင္ အရင္ဆံုး မိမိဖုန္းရဲ႕ Original Firmware ကို Backup ျပဳလုပ္ထားပါ။ ဒါကအရမ္းကိုအေရးႀကီးပါတယ္.....

Root လုပ္ၿပီးပီဆိုရင္ေတာ့ user တစ္ေယာက္ဟာ အနည္းနဲ႔အမ်ားေတာ့ မိမိဖုန္းကိုလက္တည့္စမ္းက်မွာပါ.....အဆင္မေျပခဲ့ရင္ Restore ျပန္လုပ္ႏိုင္ေအာင္ပါခင္ဗ်ာ.. ၿပီးရင္ေတာ့ ကိုယ္ပိုင္တဲ့ဖုန္း ကိုယ့္သေဘာပါပဲ....။

ဒီပို႔စ္ကို ကၽြန္ေတာ္အနည္းအက်ဥ္းျဖည့္စြက္ပီ [MMUC] မွ စာသားအတိုင္းကူးယူေဖာ္ျပပါသည္........
Root အေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္ပီ Android Users မ်ားသိသင့္တယ္ထင္လို႔ပါ.....

နည္းပညာဗဟုသုတမ်ား တိုးတက္ေအာင္ျမင္ၾကပါေစခင္ဗ်ာ..........

ေဇာ္မ်ိဳးဦး

http://zawmyooo401.blogspot.com