ျမန္မာစာေရးသားနည္း

ယတိေဗဒ ေခၚ ျမန္မာစာေရးသားနည္း

`ျမန္မာစာသည္ တို႕စာ´
`ျမန္မာစကားသည္ တို႕စကား´ ဟူသည့္အတုိင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသားတိုင္းသည္ ျမန္မာစာတတ္ရမည္။ ျမန္မာစကားေျပာတတ္ရမည္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာစာႏွင့္ ျမန္မာစကား တြင္လည္း `ႏႈတ္တစ္ရာ စာတစ္လုံး´ ဆိုသည့္အတိုင္း စကားထက္ စာက ပုိမို၍ အေရးၾကီးလွပါသည္။ က်ေနာ္တို႕တေတြသည္ သူငယ္တန္းကတည္းက ျမန္မာစာသင္လာရသည္ဆိုေသာ္လည္း ျမန္မာစာ၏ အေရးပါပုံ၊ အသုံး၀င္ပုံ၊ အသုံးျပဳပုံ၊ သဒၵါေတြကို ေရေရရာရာနားမလည္ခဲ့ၾကပါ။ ကမာၻသုံးစကားျဖစ္ေသာ အဂၤလိပ္စာႏွင့္ ယွဥ္ၾကည့္လွ်င္ ျမန္မာစာ၊ ျမန္မာသဒၵါသည္ စနစ္မက်ဟူ၍ ေျပာဆိုသုံးသပ္ေ၀ဖန္ေနၾကသည္ကို ၾကားဖူး၊ ဖတ္ဖူးပါသည္။ က်ေနာ္တို႕ ျမန္မာစာသည္ ခိုင္မာေသာ သဒၵါ၊ ခိုင္မာေသာ စနစ္တစ္ခုရွိသည္ကို ျမန္မာအေပါင္းတို႕ သိအပ္ရန္အလို႕ငွာ၊ ျမန္မာအေပါင္းတို႕ ျမန္မာစာကို ကၽြမ္းက်င္ပိုင္ႏိုင္စြာ တတ္ကၽြမ္းရန္ အလို႕ငွာ ေရွးက ျမန္မာပညာရွိ၊ ျမန္မာစာဆရာၾကီးမ်ား ေရးသားစီရင္အပ္ေသာ ျမန္မာစာ၊ ျမန္မာသဒၵါ စာအုပ္မ်ားကို ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္မွ်ေ၀ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုတာ၀န္ကို တစ္ေထာင့္တစ္အားပါ၀င္ေသာ အလို႔ငွာ ယခု က်ေနာ္သည္ မုံရြာျမိဳ႕ လယ္တီတုိက္မွ သာသနဓဇဓမၼာစရိယ ၀ိနယပါဠိပါရဂူ လယ္တီအရွင္ေကလာသ ေရးသားျပဳစုအပ္ေသာ ယတိေဗဒ (ေခၚ ) ျမန္မာစာေရးနည္း မွ သံခိပ္အက်ဥ္းကို တင္ဆက္ေပးလိုက္ပါသည္။

ျမန္မာစာေရးနည္း အက်ဥ္းမွတ္ဖြယ္
သံခိပ္ နိယံ

(၁) ကြက္လပ္ ( )
၁။ ၀ိဘတ္တစ္လုံး၊ ဆုံးခဲ့တုံမွတ္၊ ပုဒ္ေနာက္ရပ္၊ `ကြက္လပ္´ ျခားရမည္။

(၂) ပုဒ္ေသး ( ၊ )
၂။ ၀ါက်ငယ္ပင္၊ ဆုံးခဲ့လွ်င္၊ အစဥ္ `ပုဒ္ေသး´ခ်ရမည္။
၃။ အမည္ဂုဏ္ပုဒ္၊ ယွဥ္တြဲထုတ္က၊ ဂုဏ္ပုဒ္ ေရွ႕တြင္၊ `ပုဒ္ေသး´၀င္၊ အစဥ္ထားရမည္။
၄။ ေန႕စြဲေနာက္ရပ္၊ စာအမွတ္ေနာက္တြင္၊ `ပုဒ္ေသး´၀င္၊ အစဥ္ထားရမည္။
၅။ ဂါထာဗႏၶ၊ ပ,ႏွင့္ တ, တို႕၊ ပါဒဆုံးတြင္၊ `ပုဒ္ေသး´ ၀င္၊ အစဥ္ထားရမည္။
၆။ ကဗ်ာစီမႈ၊ ရတု စ,စြာ၊ ပါဒအဆုံးတြင္၊ `ပုဒ္ေသး´၀င္၊ အစဥ္ထားရမည္။
၇။ သံေပါက္ ရွည္ တို၊ လကၤာကို၌၊ ထိုနည္းအတိုင္းပင္၊ `ပုဒ္ေသး´၀င္၊ အစဥ္ထားရမည္။
၈။ သံေပါက္ေရးရာ၊ ေရွးႏွစ္ပါဒတြင္၊ `ပုဒ္ေသး´၀င္၊ အစဥ္ထားရမည္။
၉။ ရွစ္လုံးဘြဲ႕ထုံး၊ ရွစ္လုံးဆုံးက၊ သုံးပါဒတြင္၊ `ပုဒ္ေသး´၀င္၊ အစဥ္ထားရမည္။
၁၀။ ေဒြးခ်ိဳး, ၾတိခ်ိဳး၊ ေလးခ်ိဳးကဗ်ာ၊ ေရးကာစီၾက၊ ခ်ိဳးေရွ႕မွလွ်င္၊ ပါဒေနာက္တြင္၊ `ပုဒ္ေသး´၀င္၊ အစဥ္ထားရမည္။
၁၁။ ေတးထပ္မ်ိဳးမွန္၊ သုံးက႑၀ယ္၊ ေရွ႕ပုဒ္သြယ္၌၊ မွတ္ဖြယ္ `ပုဒ္ေသး´ခ်ရမည္။
၁၂။ စာမ်က္ႏွာမ်ား၊ ပိုဒ္ေရးမ်ားကို၊ ညႊန္ၾကားရာတြင္၊ မ်ားခဲ့လွ်င္၊ ၾကားတြင္-`ပုဒ္ေသး´ ခ်ရမည္။
၁၃။ သုိ႕မဟုတ္ ေရွ႕တြင္၊ `ပုဒ္ေသး´၀င္၊ အစဥ္ခ်ရမည္။
၁၄။ အနက္ေနာက္တြင္၊ `ပုဒ္ေသး´၀င္၊ အစဥ္ခ်ရမည္။

(၃) ပုဒ္ၾကီး၊ ပုဒ္မ ( ။ )
၁၅။ စုေပါင္း၀ါက်၊ ေရးခဲ့က်ရာ၊ ေနာက္ဆုံးမွာ၊ ခ်ပါ ` ပုဒ္ၾကီး´တည္း။
၁၆။ တစ္၀ါက်တည္း၊ ျပီးဆုံးခဲ့ရာ၊ ထိုအခါ၊ ခ်ပါ ` ပုဒ္ၾကီး´တည္း။
၁၇။ အပုိဒ္ နံပါတ္၊ ေနာက္ရပ္တြင္မွာ၊ ခ်ပါ ` ပုဒ္ၾကီး´တည္း။
၁၈။ အမွတ္စဥ္ကို၊ ျပဆို နံပါတ္၊ ထိုေနာက္ရပ္၊ ခ်အပ္ `ပုဒ္ၾကီး´ တည္း။
၁၉။ သခၤ်ာေနာက္မွ၊ ျပသည့္ သေခၤ်၊ ေနာင္၌ေပ၊ ခ်ေလ `ပုဒ္ၾကီး´တည္း။
၂၀။ ဂါထာဗႏၶ၊ ဒု,ႏွင့္ စ,ပင္၊ အဆုံးတြင္၊ ခ်ခ်င္ `ပုဒ္ၾကီး´ တည္း။
၂၁။ ကဗ်ာစီမႈ၊ ရတု စ,စြာ၊ ပါဒကုန္သုဥ္း၊ အပိုဒ္ဆုံး၊ သုံးေလ `ပုဒ္ၾကီး´တည္း။
၂၂။ သံေပါက္ တိုရွည္ (ရွည္) ဆုံးတုံေပ၊ သုံးေလ `ပုဒ္ၾကီး´တည္း။
၂၃။ ကဗ်ာရွစ္လုံး၊ ဖြဲ႕စီကုံး၊ ျပီးဆုံး `ပုဒ္ၾကီး´ တည္း။
၂၄။ ေဒြးခ်ိဳး၊ ၾတိခ်ိဳး၊ ေလးခ်ိဳးေရးထုံး၊ ခ်ိဳးပုဒ္ဆုံး၊ စြဲသုံး `ပုဒ္ၾကီး´တည္း။
၂၅။ ေတးထပ္မ်ိဳးမွန္၊ က႑သုံးခု၊ ဆုံးတုံမႈ၊ သုံးျပဳ `ပုဒ္ၾကီး´တည္း။
၂၆။ မွတ္, ညႊန္း ေၾကာင္းရာ၊ အမွာ, ျခြင္းခ်က္၊ ျပလ်က္ ေနာက္တြင္၊ `ပုဒ္ၾကီး´ ပင္၊ အစဥ္ႏွစ္ခ်က္တည္း။
၂၇။ ေခါင္းစီး, ထိပ္စီး၊ ေရးျပီးဆုံးရာ၊ ခ်ပါ `ပုဒ္ေသး ပုဒ္ၾကီး´ တည္း။

(၄) တုံးတို ( - )
၂၈။ ေရွ႕ေနာက္ တည္ျငား၊ ပုဒ္ႏွစ္ပါးမွ၊ စကားလႊဲဆို၊ မေရာလို၊ `တုံးတို´ ခ်ေလျမဲ။
၂၉။ ေရွ႕ေနာက္ ႏွစ္လီ၊ မတူညီ၊ လယ္ဆီ `တုံးတို´ ခ်ေလျမဲ။
၃၀။ ဂဏန္းေရွ႕သြား၊ စာေနာက္ ထား၍၊ ေရးသားတုံေျမာက္၊ ဂဏန္းေနာက္၊ မေဖာက္ `တုံးတို´ ခ်ေလျမဲ။
၃၁။ အနက္ေပးရာ၊ ပါဠိေနာက္တြင္၊ `တုံးတုိ´ပင္၊ အစဥ္ခ်စျမဲ။
၃၂။ ေ၀ါဟာမကုန္၊ စာေၾကာင္းကုန္၊ တစ္ဖုံ `တုံးတို´ ခ်စျမဲ။
၃၃။ မိတၱဴပုိ႕ရာ၊ ျဖန္႕ေ၀ရာ၊ ေရွ႕မွာ `တုံးတို´ခ်စျမဲ။

(၅)တုံးရွည္(--)
၃၄။ မိတၱဴျဖန္႕ေ၀၊ ပုဒ္ေနာင္ေပ၊ ခ်ေလ `တုံးရွည္´သာ။
၃၅။ သေခၤ်သရုပ္၊ ေရးစီထုတ္၊ သရုပ္ေရွ႕မွာ၊ `တုံးရွည္´သာ။
၃၆။ အဓိပၸါယ္ကို၊ ျပန္ဆိုရာ၀ယ္၊ အဓိပၸါယ္ ေနာက္မွာ၊ `တုံးရွည္´သာ။
၃၇။ ပမာ, ပေမ၊ ဆင္ေလတန္ဆာ၊ ေရးေသာခါတြင္၊ ဥပမာေနာက္မွာ၊ `တုံးရွည္´သာ။
၃၈။ ၀ါက်ဆုံးလ်က္၊ ဆက္ရန္စကား၊ ရွိတုံျငား၊ ခ်ထားမွန္စြာ၊ `တုံးရွည္´သာ။

(၆) ေအာက္မ်ဥ္း ( ___ )
၃၉။ ထူးသတိျပဳ၊ ၾကည့္ရႈေစခ်င္၊ စာပုိဒ္တြင္၊ ထင္ထင္ `ေအာက္မ်ဥ္း´ဆြဲ။

(၇) ပုဒ္ကန္႕ ( , )
၄၀။ သရုပ္ သေခၤ်၊ ေရတြက္ေလရာ၊ ထိုအခါ၊ ခ်ပါ `ပုဒ္ကန္႕´တည္း။
၄၁။ သခ်ၤာကိန္းမ်ား၊ သုံးလိုျငားက၊ ငါးလုံးတစ္ျဖာ၊ သုံးလုံးမွာ၊ ထားပါ `ပုဒ္ကန္႕´တည္း။
၄၂။ ထက္ေအာက္စဥ္ခါ၊ ကိန္းသခၤ်ာကို၊ ဆုတ္ခါ ျမွင့္တင္၊ ေရးလိုလွ်င္၊ ၀င္ေလ `ပုဒ္ကန္႕´တည္း။
၄၃။ မ်ိဳးတူ မည္ကြဲ၊ တစ္ေၾကာင္းတည္း၌၊ တြဲစပ္ေရးလွ်င္၊ ၀င္ေလ `ပုဒ္ကန္႕´တည္း။

(၈) မီးျပၾကီး ( “ “ )
၄၄။ ေျပာဟန္, ဆိုဟန္၊ ျပလုိျပန္၊ ထည့္ရန္ `မီးျပၾကီး´။
၄၅။ အၾကံျဖစ္ဟန္၊ ေရးလိုျပန္၊ ထည့္ရန္ `မီးျပၾကီး´။

(၉) မီးျပကေလး ( ` ´ )
၄၆။ တစ္ဆင့္ေျပာဟန္၊ ၾကံစည္ဟန္ကို၊ ေရးရန္ၾကံဳက၊ `မီးျပၾကီး´အတြင္း၊ `မီးျပကေလး´ကိုသြင္း။

(၁၀) လက္သည္းကြင္း ( )
၄၇။ ေရွ႕ပုဒ္ႏွင့္မူ၊ သေဘာတူ၊ ထည့္ယူ `လက္သည္းကြင္း´။
၄၈။ သခၤ်ာႏွင့္စာ၊ တူျပရာ၊ သခၤ်ာ `လက္သည္းကြင္း´။
၄၉။ ကိန္းဂဏန္းမွာ၊ သခၤ်ာ ႏွင့္ စာ၊ ႏွစ္ျဖာေရးလွ်င္၊ စာတြင္ `လက္သည္းကြင္း´။
၅၀။ ပုိဒ္ခြဲ က,ခ၊ ေရးသုံးက၊ ထည့္ၾက `လက္သည္းကြင္း´။
၅၁။ ဇယားကြက္ထား၊ အမွတ္မ်ား၊ ေရးသား `လက္သည္းကြင္း´။

(၁၁) တြန္႕ကြင္း { }

၅၂။ ျမန္မာစာလုံး၊ `တြန္႕ကြင္း ´သုံး၊ လုံးလုံးမရွိပါ။

(၁၂) ေထာင့္ကြင္း [ ]

၅၃။ ရည္ညႊန္း, မွတ္ခ်က္၊ ရွင္းလင္းခ်က္ႏွင့္၊ ျခြင္းခ်က္တို႕မွာ၊ `ေထာင့္ကြင္း´သာ။

၅၄။ သတိျပဳစရာ၊ အမွာစကား၊ ေရးစီသား၊ ထည့္ျငား `ေထာင့္ကြင္း´သာ။

(၁၃) တစ္ဘက္ကြင္းရွည္ -}

၅၅။ အေရးၾကီးလာ၊ ေၾကာင္းျခငး္ကို၊ ေပါင္းကာစုၾက၊ `တစ္ဘက္ကြင္းရွည္´ကိုျပ။

၅၆။ စကားေပါရာ၊ မ်ားတုံပါလည္း၊ ဓိပၸာ, အတၱ၊ တစ္ခုရ၊ `တစ္ဘက္ကြင္းရွည္´ကိုျပ။

(၁၄) ခေရပြင့္ ( * )

၅၇။ ေအာက္ေျခမွတ္စု၊ ညႊန္းျပမႈ၊ ေရးျပဳ `ခေရပြင့္´။

(၁၅) မ်ဥ္းေစာင္း ( / )

၅၈။ သို႕မဟုတ္ကို၊ ျခံဳးျပလုိ၊ သုံးလုိ `မ်ဥ္းေစာင္း´သာ။

(၁၆) အေမးလကၡဏာ ( ? )

၅၉။ အေမးစာသား၊ ေရးစီျငား၊ ျပထား `အေမးလကၡဏာ´ တည္း။

(၁၇) အာေမဍိတ္ ( ! )

၆၀။ ေၾကာက္ျခင္းစာသား၊ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္၊ စကားေျပာဟန္၊ ေရးလိုျပန္၊ ထားရန္ `အာေမဍိတ္´ လကၡဏာတည္း။

(၁၈) ခ်န္ကြက္ ( ….. )
၆၁။ တမင္ခ်န္လ်က္၊ အညႊန္းဆက္၊ `ခ်န္ကြက္´ကိုသာသုံးေလတည္း။

(၁၉) ျမဳပ္ကြက္ ( … )

၆၂။ ၾကြင္းက်န္စာမွတ္၊ နည္းတုံလတ္၊ ခ်အပ္ `ျမဳပ္ကြက္´တည္း။

(၂၀) ျမဳပ္ကြက္မ်ား ( …… )

၆၃။ ၾကြင္းက်န္စာမွတ္၊ မ်ားတုံလတ္၊ ခ်အပ္ `ျမဳပ္ကြက္မ်ား´သာတည္း။

ျမန္မာစာေရးနည္း အက်ဥ္းမွတ္ဖြယ္
သံခိပ္ နိယံ ျပီးျပီ။